मदन भण्डारी फाउन्डेसन: एमाले भित्रको संकट र शक्ति संघर्ष
- Aug Tue, 2025
- in बिजिनेस प्रेस
काठमाडौ। मदन भण्डारी फाउन्डेसन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) भित्रको राजनीतिक संकटको केन्द्रबिन्दु बनेको छ, जहाँ प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र पूर्वराष्ट्रपति विद्या देवी भण्डारीबीचको शक्ति संघर्षले पार्टीमा गहिरो विभाजन ल्याएको छ। यो फाउन्डेसन, स्वर्गीय नेता मदन भण्डारीको सम्झनामा स्थापित, जनताको बहुदलीय जनवाद (जबज) को विचारधारालाई प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले गठन भएको थियो। तर, हालैका घटनाक्रमले यो संस्था एमालेको आन्तरिक गुटबाजी र नेतृत्वको लडाइँको मञ्च बनेको छ, जसले ओलीको नेतृत्वमाथि संकट र भण्डारीको सक्रियताले चोट पुर्याइरहेको छ।
गत १४ असार २०८२ मा मदन भण्डारीको ७४औँ जन्मजयन्तीको अवसरमा आयोजित फाउन्डेसनको कार्यक्रममा विद्या देवी भण्डारीले एक दशकपछि एमालेको सक्रिय राजनीतिमा फर्कने घोषणा गरिन्। राष्ट्रपतिको दुई कार्यकाल पूरा गरेर बाहिर रहेकी भण्डारीको यो कदमले पार्टीभित्र ठूलो हलचल ल्यायो। उनले फाउन्डेसनलाई आफ्नो समर्थन आधार विस्तार गर्ने र नेतृत्वमा दाबी गर्ने रणनीतिक मञ्चको रूपमा प्रयोग गर्न थालिन्। फाउन्डेसनले मदन भण्डारीको ७५औँ जन्मजयन्तीको हीरक जयन्ती मनाउने योजना बनाएको छ, जसको नेतृत्व एमाले वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल र पूर्वबागमती मुख्यमन्त्री डोरमणि पौडेलले गर्दैछन्। यो कार्यक्रमलाई भण्डारीको गुटले ओलीविरुद्ध शक्ति प्रदर्शनको अवसर बनाउने प्रयास गरेको देखिन्छ।
यता, ओलीले फाउन्डेसनको दुरुपयोग भएको भन्दै कडा आपत्ति जनाएका छन्। उनले यसलाई “ठगी खाने भाँडो” को संज्ञा दिँदै फाउन्डेसन एमालेले स्थापना नगरेको र यसको गतिविधिसँग पार्टीको सम्बन्ध नरहेको दाबी गरेका छन्। ओलीको यो भनाइले भण्डारी र उनको समूहप्रति उनको असन्तुष्टि स्पष्ट हुन्छ। पार्टीभित्र भण्डारीको प्रभावलाई रोक्न ओलीले आगामी विधान महाधिवेशन (२०–२२ भदौ २०८२) मा एमालेको विधान संशोधन गरी ७० वर्षको उमेर हद र दुई कार्यकालको सीमा हटाउने योजना बनाएका छन्। यो कदमले उनलाई तेस्रो कार्यकालका लागि पार्टी अध्यक्ष बन्ने बाटो खुला गर्नेछ, जुन भण्डारीको सम्भावित नेतृत्व दाबीविरुद्धको रणनीति हो।
भण्डारीले भने थापागाउँ, बानेश्वरमा सम्पर्क कार्यालय स्थापना गरी आफ्नो सक्रियता बढाएकी छिन्। यो कार्यालय madan Bhandariले २०४८ को चुनावी अभियानमा प्रयोग गरेको घरमा स्थापित छ, जसले उनको अभियानमा प्रतीकात्मक महत्त्व थप्छ। उनले देशभरका एमाले नेता र कार्यकर्ताहरूलाई एकजुट बनाउन फाउन्डेसनको मञ्च प्रयोग गरिरहेकी छिन्। यद्यपि, एमालेले उनको सक्रियता रोक्न सदस्यता नवीकरणमा अवरोध खडा गरेको देखिन्छ।
यो द्वन्द्वले एमालेभित्र गहिरो विभाजन ल्याएको छ। बाहिरबाट पनि नेपाली कांग्रेसका नेता शेरबहादुर देउवाले भण्डारीको सक्रियताले लोकतान्त्रिक प्रणालीलाई कमजोर बनाउन सक्ने भन्दै चिन्ता व्यक्त गरेका छन्। यो विवादले फाउन्डेसनलाई केवल स्मरणको मञ्चबाट शक्ति संघर्षको केन्द्र बनाएको छ। आगामी विधान महाधिवेशन र हीरक जयन्ती कार्यक्रमहरूले एमालेको नेतृत्वको भविष्य निर्धारण गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।
